Programma 2: Leefomgeving en Veiligheid

Kwaliteit van de leefomgeving
Om groen en bomen te borgen in nieuwe projecten, zijn we in 2025 bezig met het ontwikkelen van groennormen. Dit is belangrijk om ons als gemeente aan te passen aan een veranderend klimaat, afnemende biodiversiteit en de gezondheid en het welzijn van onze inwoners te bevorderen. Met het omgevingsprogramma groennormen start gemeente Groningen met het reguleren van groen. Parallel aan het omgevingsprogramma groennormen werken we aan het omgevingsprogramma bomen, de actualisatie van de bomenstructuurvisie Sterke Stammen en het bomenbeleidsplan Haren. We werken aan een toename van de boomkroonbedekking, als fundament voor een gezonde, leefbare en klimaatbestendige stad.

Om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar energie, gaat Enexis het energienet verzwaren. Er komen ongeveer 770 elektriciteitshuisjes in de gemeente Groningen. Om deze huisjes zo goed mogelijk in te passen in de stedelijke omgeving, maken we samen met Enexis, een handreiking voor transformatorhuisjes in de openbare ruimte. Met deze handreiking kunnen we sneller afwegen wat een geschikte plaats is voor een transformatorhuisje.

In 2025 onderzoeken we hoe we de kwaliteit van bodem, water, lucht, licht en geluid verder kunnen verbeteren. We hebben ons aangesloten bij het Schone Lucht akkoord en maken een uitvoeringsplan luchtkwaliteit. We onderzoeken de aanwezigheid van lood en PFAS in de bodem in onze gemeente en de risico’s die dat mogelijk met zich meebrengt.

Beheer openbare ruimte
Een schone en aantrekkelijke leefomgeving staat centraal in ons streven naar een hoge leefkwaliteit. Begin dit jaar heeft uw raad de nota Sturen op Waarden IN Groningen (SWING) – de nieuwe beheerstrategie voor de openbare ruimte – vastgesteld. Hiermee heeft uw raad de kaders vastgesteld voor een bredere waardengestuurde beheer en onderhoud van de openbare ruimte. We gaan door met het schetsen van duidelijke contouren van de praktische kant van deze visie.

Afval en circulariteit
In januari 2025 startte de campagne voor het eerste Groningse burgerberaad afval. Van maart tot juli werken 113 deelnemers samen aan adviezen voor minder afval, die daarna aan uw raad worden voorgelegd. Om de bewustwording rondom afval te vergroten, besteden we aandacht aan alternatieven waarbij minder afval centraal staat. Zo hebben we in mei 2025 een succesvolle campagne over duurzame menstruatieproducten gelanceerd en loopt sinds april 2025 de campagne ‘Je bent niet zomaar zindelijk’ om tijdige zindelijkheid te stimuleren. We starten tevens pilots met wasbare luiers bij zorginstellingen en ontwikkelen samen met het Alfa College een lesprogramma over duurzaam luiergebruik.

We gaan door met initiatieven die het hergebruik van materialen stimuleren. Zo hebben we op de afvalbrengstations in Groningen en via de mobiele milieustraten inzamelbakken geplaatst voor stichting het Gered Gereedschap, die oud gereedschap een nieuw leven geven. Tevens kijken we gezamenlijk met woningcorporaties hoe we vrijgekomen afval bij sloop, nieuwbouw en verbouw optimaal kunnen hergebruiken.

We zijn ook actief op het gebied van circulaire economie. Binnen de kaders van het Europese project Youngspace organiseren we samen met internationale partners en de Textielhub bijeenkomsten waar jongeren en beleidsmakers ideeën en ervaringen uitwisselen.

De ontwikkelingen in de afvalketen vormen echter een uitdaging voor onze ambitie om in 2030 afvalvrij te zijn. De beperkte invloed van gemeenten door de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid, faillissementen van innovatieve bedrijven en nieuwe definities van scheiding en hergebruik zorgen voor stagnatie. Ook blijven de verwachte verbeteringen bij Omrin uit, waardoor hergebruik achterblijft.

Veiligheid
We zien dat de gevoelens van onveiligheid van onze inwoners zijn toegenomen. De toename van geweldincidenten in het uitgaansleven en het onverminderde aantal incidenten met personen van onbegrepen gedrag in de binnenstad, maakten dat we eind 2024 aanpakken voor zowel Veilig Uitgaan, de Gele Loper als voor een aanpak personen met onbegrepen gedrag hebben vastgesteld. De eerste acties voor de Gele Loper, zoals het realiseren van een wijkhub en cameratoezicht zijn inmiddels afgerond. Voor de aanpak Veilig Uitgaan loopt momenteel een onafhankelijk onderzoek naar de veiligheid van het uitgaansgebied. Deze brede analyse van het uitgaansklimaat wordt vertaald naar concrete maatregelen in een actieplan. Ook werken we aan een actieplan voor personen met onbegrepen gedrag door een plus op onze aanpak te zetten.

De afgelopen tijd hebben we onze aanpak ondermijning stevig neergezet met de herijking van het Uitvoeringsprogramma Ondermijning. Met het experiment gesloten coffeeshopketen zijn we op 7 april gestart met de volgende fase; de experimenteerfase. In deze fase mogen de coffeeshops in onze gemeente alleen nog hennep en hasjiesj van de aangewezen gereguleerde teler kopen en verkopen. De komende tijd gaan we ook aan de slag met een voorstel om het coffeeshopbeleid te wijzigen.

We werken regionaal (10 Groninger gemeenten, waterschappen en de provincie Groningen) samen om georganiseerde criminaliteit tegen te gaan. Vanuit deze aanpak is de ‘Groningse norm’ opgesteld. Deze norm zorgt ervoor dat de overheden een eenduidige werkwijze hebben waardoor criminele activiteiten in onze gemeenten minder kans krijgen. Steeds vaker werken we regionaal samen, zo is er ook een regionaal interventieteam opgericht. Dit team voert regelmatig integrale controles uit om te voorkomen dat criminelen misbruik maken van vergunningen of illegale activiteiten uitvoeren. Daarnaast ontwikkelen we regionaal een actiematige campagne op jeugd en drugs.

De doorontwikkeling van de Intensieve Persoonsgerichte Aanpak, gericht op de zwaarste doelgroep onder de jeugd, krijgt meer en meer vorm. Daarnaast ontwikkelen we een aanpak gericht op Jonge Aanwas.