Programma 3: Vitaal en Sociaal

Werk en Inkomen
Ondanks de huidige geopolitieke onzekerheid en onvoorspelbaarheid is er nog steeds sprake van economische groei. De spanning op de arbeidsmarkt is wel iets afgenomen. Toch hebben werkgevers in Groningen nog steeds te maken met personeelstekorten. Dit geldt vooral in het onderwijs, de ICT, de techniek en de zorg. In samenwerking met de arbeidsmarktregio zetten we ons in om meer beschikbaar talent te bereiken en te ontwikkelen naar werk, bij voorkeur daar waar tekorten op de arbeidsmarkt zijn. We lopen met 4.859 afspraakbanen in Q 4 2025 voor op de ontwikkeling van het aantal afspraakbanen in de arbeidsmarktregio.

Ook voor inwoners die in de bijstand zitten zijn er kansen op de arbeidsmarkt. We zien dat het aantal mensen in de bijstand de eerste drie maanden van het jaar iets is toegenomen tot 9.054 bijstandsgerechtigden. We zetten ons in om deze inwoners zo snel mogelijk te ondersteunen en weer naar werk te begeleiden, als dat kan. Daarnaast zien we dat de meeste inwoners die nu nog in de bijstand zitten meer hulp nodig hebben om stappen te zetten richting werk of ontwikkeling.

We zien over de afgelopen jaren een lichte stijging van het aantal jongeren in de bijstand. Voor de zomer komen we met een plan van aanpak om extra in te zetten op onze dienstverlening voor jongeren.

Door de gebiedsgerichte werkwijze en het toegenomen contact met de coach werk en participatie hebben we het contact verbeterd met de inwoners. We hebben minimaal een keer per jaar contact met de inwoner en in de meeste gevallen vaker. Daardoor hebben we een beter beeld bij wat er speelt in de verschillende leefgebieden en wat nodig is om te ontwikkelen richting werk of deelname aan het maatschappelijk leven.

De basisbaan biedt bestaanszekerheid aan inwoners die niet op de reguliere arbeidsmarkt terecht kunnen. Aangezien we te maken hebben met een kwetsbare groep is het van belang dat we blijven inzetten op een duurzame kwalitatieve match. Dit vraagt om meer tijd en capaciteit.

Met het uitvoeringsplan schuldhulpverlening blijven we inzetten op het voorkomen van schulden, het sneller bereiken van inwoners, het versterken van de financiële weerbaarheid en het regelen van nazorg voor onze inwoners met schulden.

Omdat niet-gebruik een belangrijke reden is dat huishoudens moeite hebben om rond te komen, zetten we in op het verstrekken van goede informatie en laagdrempelige aanvraagprocessen. We zien de resultaten terug in de cijfers: meer mensen weten onze regelingen te vinden en maken daarvan gebruik.

Onderwijs
In de voorjaarsnota heeft het ministerie van OCW bezuinigingen aangekondigd boven op de bezuinigingen in de onderwijsbegroting voor 2025. De onderwijsbesturen ondervinden hiervan de directe gevolgen, indirect zullen deze bezuinigingen ook consequenties hebben voor onze aanpak gelijke kansen in het onderwijs. Daarom ook hebben we in een gezamenlijke brief met onze partners uit het Breed Besturenoverleg Onderwijs onze zorgen bij de minister en staatssecretaris kenbaar gemaakt en hen opgeroepen de bezuinigingen ter herzien en constructieve gesprekken met de sector te hervatten.

De aanpak aansluiting jeugdhulp-onderwijs staat beschreven in het Thuiszitterspact 3.0 en is onderdeel van de uitwerking perspectiefnota onderwijs en jeugdhulp 2025-2027. In het Thuiszitterspact worden concrete activiteiten beschreven die aan dit doel bijdragen, aan de afspraken over de uitvoering wordt nog hard gewerkt.

Het aantal kinderen dat gebruik maakt van het nieuwkomersonderwijs in onze gemeente fluctueert al langere tijd. In de eerste maanden van 2025 leidde dit tot een overschrijding van het maximaal aantal leerlingen op de reguliere Internationale Schakelklas (ISK). De gemeente heeft op verzoek van het schoolbestuur daarom een tijdelijke nieuwkomersvoorziening onderwijs (TNV) aangevraagd en toegekend gekregen. Op de TNV kan de ISK tot de zomervakantie voor enkele groepen leerlingen werken met een aangepast aanbod en lessentabel.

Welzijn, gezondheid, zorg en diversiteit

Jeugd
De gemeente Groningen wil dat ieder kind kan opgroeien in een fijne en veilige thuissituatie en een fijne tijd heeft op school. We hebben bewust gekozen voor het continueren én intensiveren van preventieve activiteiten gericht op jeugd en gezin. Hiervoor hebben we het Preventiefonds in het leven geroepen (gemeenteraadsbesluit, d.d. maart 2025). De Basisjeugdhulp aangeboden door WIJ Groningen is inmiddels stevig neergezet. De komende maanden richten wij onze energie op verdere transformatie van het jeugdhulplandschap door - samen met de regio, aanbieders en bovenal onze inwoners - de contouren voor aanvullende en hoog specialistische hulp verder uit te werken.

Gezondheid
Voor de komende twee studiejaren nemen we een Studentambtenaar aan. Deze persoon gaat aan de slag met studentenwelzijn en -veiligheid. Hij of zij doet dit in samenwerking met de studentengemeenschap, onderwijsinstellingen en de gemeente.

Zorg en Veiligheid
We hebben met tal van betrokken netwerkpartners gewerkt aan een lokaal actieplan ‘onbegrepen gedrag’. Het actieplan is gericht op het verbeteren en intensiveren van werkwijzen, aanpakken en samenwerkingen zoals het ontwikkelen van een advies en consultatiefunctie, werken aan bereikbaarheid en beschikbaarheid van hulpverlening in avond, nacht en weekend en het verbinden van het medisch- en zorgdomein aan welzijn in de wijken.

Hier ligt ook een verbinding met de uitdagingen die we in het straatbeeld tegen komen. In het bijzonder momenteel binnen het werkgebied van de gele loper. In dit gebied zien we een samenloop van factoren die de leefbaarheid en veiligheid in dit gebied ernstig onder druk zetten, waarop we de inzet versterken. Voor een deel is dit gerelateerd aan de problematiek van dak- en thuisloosheid.

Sport en bewegen
Vanuit het ambitiedocument (door)ontwikkelen Sportvoorzieningen 2037 is de uitvoeringsagenda (door)ontwikkelen Sportvoorzieningen opgesteld. De eerste stappen worden gezet richting de realisatie van uitbreiding, verbetering, verduurzaming en vernieuwen van de daarin opgenomen projecten en prioriteringen voor buitensport, binnensport en sporten in de openbare ruimte.

Daarnaast is een start gemaakt met de evaluatie van het Meerjarenprogramma Sport 2021–2025. Deze evaluatie vormt de opmaat naar de ontwikkeling van een nieuw Meerjarenprogramma Sport, Spelen, Bewegen en Ontmoeten voor de periode 2026–2030. Hiermee zetten we in op een toekomstbestendig sportbeleid en meerjarenprogramma dat aansluit bij de behoeften van inwoners, clubs en gebruikers.

Cultuur en evenementen
Vorig jaar hebben we opdracht gegeven aan Atlas voor gemeenten om onderzoek te doen naar de culturele positie van de gemeente Groningen. Dit onderzoek wordt op een later moment met de raad gedeeld. Wel willen we alvast belangrijke conclusies delen. Binnen de 9 grote cultuursteden staat Groningen op plek 6. Het culturele aanbod trekt hoogopgeleide en creatieve mensen aan, dit draagt bij aan de werkgelegenheidsgroei en versterkt het vestigingsklimaat. Oftewel, het is van grote waarde om het culturele klimaat in Groningen op peil te houden. Dit is tegelijkertijd een uitdaging omdat we zien dat de financiële situatie van de culturele instellingen nog steeds kwetsbaar is. De stijgende inflatie draagt hieraan bij.

De interesse in cultuurparticipatie onder de inwoners is groot, in het afgelopen jaar is de deelname aan cultuur bij kunstencentra VRIJDAG en 't Clockhuys gegroeid.

Wat betreft evenementen zijn in de afgelopen periode op basis van de Evenementenvisie (oktober 2023) een aantal grote stappen gezet, maar we zijn er nog niet. Het college wil zich de komende periode inzetten voor nog verdere stappen in verduurzaming van evenementen en het onderzoeken naar meer fysieke ruimte voor evenementen, om spreiding over de gemeente te verbeteren.