Financiën

Deelprogramma 4.3 Algemene inkomsten en post onvoorzien
Beleidsveld

Primitieve begroting 2022

Actuele begroting 2022

Prognose
VGR 22-1

Verwachte afwijking VGR 2022

Lasten

04.3.1 Algemene Inkomsten

10.516

10.516

10.678

-162

04.3.2 Post Onvoorzien

173

123

0

123

Totaal lasten

10.689

10.639

10.678

-39

Baten

04.3.1 Algemene Inkomsten

705.570

711.940

738.462

26.522

04.3.2 Post Onvoorzien

0

0

0

0

Totaal baten

705.570

711.940

738.462

26.522

Reserve mutaties

Totaal toevoegingen

0

0

0

0

Totaal onttrekkingen

0

0

0

0

Totaal deelprogramma 4.3

694.881

701.301

727.784

26.483

nr. 4.3.1 Algemene inkomsten

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking (bedragen x 1.000 euro)

-162

26.522

26.360

Gemeentefonds (V 26,5 miljoen euro)
Op het Gemeentefonds verwachten wij een voordeel van 26,5 miljoen euro. Dit voordeel wordt als volgt toegelicht:

Landelijke ontwikkelingen 2022 (V 28,5 miljoen euro)
Het geraamde accres 2022 en daarop volgende jaren is in de septembercirculaire 2021 fors opwaarts bijgesteld. Dit komt zowel door een hogere geraamde loon- en prijsontwikkelingin de Macro Economische Verkenning (MEV-raming) van het Centraal Planbureau als door een positieve volumeontwikkeling. Het kabinet heeft daarnaast vanaf 2022 aanvullende middelen uitgetrokken voor een aantal beleidsterreinen, zoals voor klimaatmaatmaatregelen. Daarnaast zijn de kosten voor het compenseren van de gedupeerden van de kinderopvangtoeslag en andere uitgaven zoals die in de zorg en de EU-afdrachten zijn opwaarts bijgesteld. Het effect van de septembercirculaire 2021 op het accres algemene uitkering bedraagt 8,4 miljoen euro.
Eerder was de oploop van de opschalingskorting voor 2020 en 2021 reeds bevroren. Besloten is om ook voor 2022 de oploop van de opschalingskorting te bevriezen. Dit betekent een incidenteel voordeel van 4,0 miljoen euro in 2022. Totaal bedraag het effect op basis van de septembercirculaire 12,4 miljoen euro.

De stijgende uitgaven die voortvloeien uit het regeerakkoord leiden landelijk tot een toename van het accres gemeentefonds van 598 miljoen euro. Door onder meer het CPB is aangegeven dat die bestedingen naar verwachting niet volledig gerealiseerd worden. Vanuit dat oogpunt is het verstandig om rekening te houden met een lager accres. Rekening houdend met een afslag van 20% voor onderbesteding verwachten we een hoger accres van 7,2 miljoen euro.

Op basis van de voorjaarsnota van het rijk is het accres in de meicirculaire 2022 bijgesteld. De hogere loon- en prijsontwikkeling leidt tot een opwaartse bijstelling en ook de rijksuitgaven liggen hoger. Ook hier hebben we rekening gehouden met een mogelijke onderuitputting van rijksuitgaven van 20%. Het hogere accres bedraagt per saldo daardoor 4,9 miljoen euro.
De eindafrekening van de ruimte onder het plafond van het BTW compensatiefonds in 2021 wordt afgerekend in 2022 en leidt nog tot een extra ontvangst van 1,8 miljoen euro in 2022.
Vanwege de hogere ruimte onder het plafond van het BCF kan ook onze meerjarige raming onderuitputting vanaf 2022 worden bijgesteld. We gingen uit van een onderuitputting van 2,8 miljoen euro per jaar en dit wordt nu 5,0 miljoen euro per jaar (+2,2 miljoen euro).

Plaatselijke ontwikkelingen 2022 (N 2,0 miljoen euro)
De algemene uitkering gemeentefonds wordt verdeeld via diverse verdeelmaatstaven. De inschatting van de maatstaven is geactualiseerd ten opzichte van de ramingen zoals die zijn opgenomen in de primitieve begroting 2022. Dit doen we op basis van actuele informatie vanuit onder andere het CBS, de waarderingskamer en de jaarrekening 2021.
Bijstelling van diverse maatstaven leidt tot een bijstelling van -2,0 miljoen euro. Deze negatieve bijstelling wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het aantal bijstands- en uitkeringsgerechtigden is afgenomen.

Saldo financieringsfunctie (N 190 duizend euro)
Op de treasuryfunctie verwachten wij een nadeel van 190 duizend euro.
De samenstelling van het verwachte resultaat is als volgt:

Korte mismatchfinanciering (N 516 duizend euro)
We verwachten in 2022 gemiddeld 58 miljoen euro van de lange vermogensbehoefte te financieren met kort geld. Dit levert een besparing op van 434 duizend euro. Ten opzichte van het begrote voordeel is er een nadeel van 516 duizend euro. Dat komt doordat we op basis van de toegenomen renterisico's minder gebruik maken van kortlopende bankschulden en de lange vermogensbehoefte eerder financieren met langlopende leningen.

Rente reserves en voorzieningen (N 105 duizend euro)
Doordat de boekwaarde van de reserves waarover rente wordt berekend, per 1 januari 2022 hoger lag dan verwacht, ontstaat er in het treasuryresultaat een nadeel van 105 duizend euro.

Rente kapitaalverstrekking vaste activa (N 236 duizend euro)
De boekwaarde van de vaste activa waaraan rente wordt toegerekend op basis van het rente-omslagpercentage, lag per 1-1-2022 16 miljoen lager dan begroot. Doordat minder rente kan worden toegerekend heeft dit een nadelig effect op het treasuryresultaat van 236 duizend euro.

Rente kapitaalverstrekking grondexploitaties (N 974 duizend euro)
In de begroting zijn de rentelasten over het beginsaldo van de verliesvoorziening grondexploitaties ten onrechte berekend tegen het grondexploitatie-rentepercentage van 1,52% in plaats van het voorgeschreven percentage van 2 %. In werkelijkheid is de juiste systematiek gehanteerd. Dit leidt tot een nadeel 538 duizend euro. Daarnaast lag de boekwaarde van de grondexploitaties per 1-1-2022 lager dan begroot. Dit leidt tot een nadeel van 437 duizend euro. In totaal is het rentenadeel op de kapitaalverstrekking grondexploitaties 974 duizend euro.

Rente langlopende leningen (V 1,611 miljoen euro)
We verwachten een voordeel op de rentelasten op langlopende leningen van 1,6 miljoen euro doordat we veel minder langlopende leningen aan zullen hoeven trekken dan begroot. In de begroting 2022 gingen we voor de jaren 2021 en 2022 samen nog uit van een totaalbedrag aan nieuw aan te trekken langlopende leningen van 311 miljoen euro, bovenop de langlopende leningen die toen al liepen. In 2021 is daarvan 21 miljoen aangetrokken. Theoretisch zou het in 2022 nog aan te trekken bedrag daarmee uitkomen op 290 miljoen euro. Per 1 januari lag de boekwaarde van de vaste activa en grondexploitaties in totaal 44 miljoen lager dan begroot. Dat hoefden we dus niet te financieren en we verwachten niet dat dat ingehaald wordt in 2022. Daarnaast bedroeg het als financieringsmiddel in te zetten (niet-begrote) saldo over 2021 ruim 61 miljoen euro. Onze inschatting is dat we 95 miljoen kunnen financieren uit het hoger dan verwachte netto-werkkapitaal (waaronder hogere vooruit ontvangen subsidies) en korte mismatchfinanciering. Het resterende bedrag van 90 miljoen hebben wij inmiddels grotendeels ingevuld met het aantrekken van nieuwe langlopende leningen van in totaal 80 miljoen euro tegen 1,6 %.

Rente kort vermogen (V 30 duizend euro)
Doordat er in het eerste kwartaal van 2022 sprake was van een negatieve rente op de aangetrokken kasgeldleningen in plaats van de begrote 0 %, is een voordelig renteresultaat gerealiseerd van 30 duizend euro.

Compensatie OZB in verband met herindeling (V 50 duizend euro)
Bedrijven in Haren en Ten Boer betalen na de gemeentelijke herindeling meer OZB dan daarvoor. Daarom is voor deze bedrijven een compensatieregeling vastgesteld. We verwachten een vrijval van 50 duizend euro.

4.3.2 Post onvoorzien

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking (bedragen x 1.000 euro)

123

0

123

Post onvoorzien (V 123 duizend euro)
In de begroting is een stelpost onvoorzien opgenomen van 173 duizend euro. Daarvan wordt op grond van het raadsbesluit van 26 januari een bedrag van 50 duizend euro ingezet voor de uitvoering van de motie ‘Onderzoek de rol van de overheid in het slavernijverleden’. Daarmee resteert een budget van 123 duizend euro.