In dit hoofdstuk geven we een samenvatting van de financiële prognose 2023 op basis van de gegevens die we presenteren in de programma’s. Vervolgens geven we een toelichting op de grootste beleidsmatige ontwikkelingen en een toelichting bij de belangrijkste financiële afwijkingen ten opzichte van de begroting.
Hoofdlijnen prognose resultaat
Verwacht resultaat 2023
Onze prognose van het resultaat voor 2023 komt uit op 0,0 miljoen euro. Ons ambitieniveau is hoog en veel van onze plannen en projecten staan op het punt van beleidsontwikkeling naar uitvoering te schuiven. De krapte op de arbeidsmarkt, prijsstijgingen en schaarste van materialen hebben een flinke impact op de uitvoerbaarheid en doorlooptijd van zowel onze geplande projecten alsook (bouw- en ontwikkelprojecten) van andere Groningse organisaties en particulieren. Deze onzekerheid maakt het onmogelijk om alle plannen tegelijkertijd uit te kunnen voeren en dit ziet u in deze voortgangsrapportage terug in meerdere activiteitentabellen waarin afwijkingen weergegeven staan. Op dit moment is het nog te vroeg om deze effecten te vertalen naar een gedegen prognose. Bij de tweede voortgangsrapportage geven we hierover een scherper beeld af.
Grootste afwijkingen
Het resultaat na aftrek van de met uw raad afgesproken toegestane bestemmingen wordt ingeschat op 8,4 miljoen euro nadelig. Enkele voordelen die we voorzien zijn 3,3 miljoen euro bij Programma Nieuwkomers (opvang vluchtelingen Oekraïne) en 2,7 miljoen euro bij de Wmo. Enkele nadelen die we voorzien zijn 7,9 miljoen euro bij de jeugdhulp, 4,0 miljoen euro nadeel op het budget voor nominale compensatie, 2,6 miljoen euro op de Businesscase outsourcing ICT en 2,2 miljoen euro voor de bijdrage aan de Veiligheidsregio.
Afwijkingen in relatie tot de begroting 2024
Er zijn een aantal grote afwijkingen die invloed hebben op de begroting voor de komende jaren, zoals de kosten voor de jeugdzorg, de bijdrage aan de Veiligheidsregio en kosten voor leerlingenvervoer. Daarom betrekken we structurele afwijkingen bij het opstellen van de begroting 2024. De begroting komt daarmee verder onder druk te staan.
Prognose resultaat 2023 voor bestemming per programma
Onderstaande grafiek en de tabel daaronder laat per programma het resultaat voor bestemming zien.
Het resultaat voor bestemming is per deelprogramma als volgt verdeeld:
|
Programma (bedragen x 1.000 euro) |
Prognose resultaat |
|
01. Economie en Ruimte |
2.217 |
|
01.1 Economie en werkgelegenheid |
1.037 |
|
01.2 Mobiliteit |
180 |
|
01.3 Wonen |
1.000 |
|
02. Leefomgeving en veiligheid |
-1.5227 |
|
02.1 Kwaliteit van de leefomgeving |
-405 |
|
02.2 Veiligheid |
-1.122 |
|
03. Vitaal en Sociaal |
3.433 |
|
03.1 Werk en inkomen |
-3.786 |
|
03.2 Onderwijs |
922 |
|
03.3 Welzijn, gezondheid en zorg |
5.274 |
|
03.4 Sport en bewegen |
1.468 |
|
03.5 Cultuur |
-445 |
|
04. Dienstverlening en ondersteuning organisatie |
-4.123 |
|
04.1 Dienstverlening |
-1.220 |
|
04.2 College, raad, wijkontwikkeling en wijkvernieuwing |
-2.773 |
|
04.3 Algemene inkomsten en post onvoorzien |
2.259 |
|
04.4 Overhead en ondersteuning organisatie |
-2.389 |
|
Resultaat voor bestemming |
- |
De prognoses lichten we toe in de hoofdstukken per programma verderop in dit document, daarom beperken wij ons hier tot de prognose van de resultaten in grafiek- en tabelvorm.
Beïnvloedbaarheid verwachte resultaat
Het verwachte resultaat van 0,0 miljoen euro bestaat voor een deel uit resultaten die niet (direct) beïnvloedbaar of niet te voorzien waren bij het opstellen van de begroting 2023.
Een grote factor betreft de resultaten op samenwerkingsverbanden, waaronder Maatschappelijke Opvang van 8,3 miljoen euro. In de samenwerking wordt bepaald waaraan en wanneer het budget wordt besteed. Dit kunnen wij als gemeente Groningen niet zelfstandig bepalen.
Besteedbaar resultaat
Het resultaat wordt onderverdeeld in een zestal resultaat categorieën. Per categorie gelden regels voor de besteedbaarheid hiervan. Dit is vastgelegd in het kader voor resultaatbepaling en resultaat bestemming. In onderstaande tabel ziet u het resultaat voor bestemming, het niet-besteedbare deel en het resultaat na bestemming.
|
Resultaatcategorie (bedragen x 1.000 euro) |
Resultaat voor bestemming |
Besteedbaar |
Niet besteedbaar |
|
Samenwerkingsverbanden |
9.101 |
|
9.101 |
|
Inc. middelen Gemeentefonds |
220 |
|
220 |
|
Meerjarige projecten |
-3004 |
|
-3.004 |
|
Bijzonder resultaat |
2.130 |
|
2.130 |
|
Intensiveringen |
1.970 |
1.970 |
|
|
Regulier/overig |
-10.417 |
-10.417 |
|
|
|
|
|
|
|
Totaal resultaat |
0 |
-8.447 |
8.447 |
Hieronder volgt een toelichting per resultaatcategorie.
Samenwerkingsverbanden.
De resultaten die binnen (regionale) samenwerkingsverbanden ontstaan zijn niet eenzijdig beschikbaar voor de gemeente Groningen, maar zullen in 2023 bestemd blijven voor de samenwerkingsverbanden. Het resultaat heeft met name betrekking op Maatschappelijke Opvang,
Incidentele middelen gemeentefonds
Dit betreffen resultaten op de via het gemeentefonds beschikbaar gestelde incidentele middelen via de circulaires voor een specifiek doel. Voor deze middelen is een tweejarige bestedingstermijn afgesproken met de raad. Binnen deze categorie is nu een beperkt voordelig resultaat opgenomen van 220 duizend euro voor het onderdeel Inburgering.
Meerjarige projecten
Dit betreffen resultaten op door de raad vastgestelde meerjarige projecten. Resultaten hierop blijven gedurende de looptijd van deze projecten beschikbaar, tenzij deze resultaten niet meer nodig zijn voor het vervolg van het project. De budgetten voor deze meerjarig projecten worden veelal in één keer ter beschikking gesteld. De besteding van deze middelen is echter gedurende de looptijd van de projecten. Er zijn meerjarige projecten waarbij het de intentie is dat deze zich gedurende de looptijd terugverdienen. Bij aanvang wordt voor deze projecten daarom geen budget beschikbaar gesteld. Daarom laten deze in het begin van de looptijd nadelige resultaten zien welke gedurende de rest van de looptijd zullen worden terugverdiend. Bij de tweede voortgangsrapportage van dit jaar komen we hier, ook in het kader van begrotingsrechtmatigheid, op terug. Een nadere toelichting treft u in het vervolg van deze voortgangsrapportage aan.
Bijzondere resultaten
Dit betreffen resultaten waar separaat een door de raad vastgesteld kader onder ligt, of waar het gaat om resultaten binnen een gesloten systeem (bij kostendekkende tarieven). Voorbeelden hiervan zijn SIF-middelen (Stedelijk InvesteringsFonds) en resultaten op grondzaken. Op dit moment is er een resultaat van 130 duizend euro te verwachten op het co-investeringsfonds Sport en een resultaat van 2,0 miljoen euro op SIF-middelen.
Intensiveringen
Dit betreffen resultaten op bij de begroting beschikbaar gestelde middelen voor het oplossen van knelpunten. Resultaten op intensiveringsmiddelen vloeien in basis terug naar de algemene middelen.
Reguliere resultaten
Tekorten of overschotten op reguliere budgetten worden bij de jaarrekening verrekend met de algemene middelen. Deze middelen kunnen vervolgens via een integrale afweging worden ingezet voor de komende begroting of ter versterking van ons weerstandsvermogen.
Een aantal grotere posten binnen deze categorie lichten we hieronder kort toe.
- De prognose van de zorgkosten jeugdhulp komt uit op 7,9 miljoen euro nadelig. Dit kent o.a. de volgende oorzaken: doorloop van hogere realisatie vanuit 2022, stijging van het aantal cliënten in de dagbehandeling / dagbesteding. Daarnaast blijkt dat een deel van de cliënten die voor Basis Jeugdhulp in aanmerking komt, nog via de specialistische hulp binnenkomt.
- Door met name de sterke prijsontwikkeling verwachten we een nadeel van 4,0 miljoen euro op de nacalculatie loon- en prijsstijgingen.
- Door uitloop van de transitie naar Fujitsu, de moeizame overgang naar de nieuwe ICT-omgeving en het achterblijvend niveau van de dienstverlening verwachten we een nadeel voor 2023 op de businesscase outsourcing ICT. Hierdoor lukt het ook niet om invulling te geven aan opgenomen taakstellingen. Per saldo verwachten we een nadeel van 2,6 miljoen euro.
- De Veiligheidsregio heeft aangekondigd de begroting 2023 bij te stellen en een verhoogde bijdrage te vragen aan gemeenten. Voor Groningen betekent dit een verhoging van 2,2 miljoen euro, wat in 2023 leidt tot een nadeel van hetzelfde bedrag.
- Van de vergoeding van het Rijk op basis van normbedragen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen houden we naar verwachting 3,3 miljoen euro over.
- Bij de Wmo verwachten we een voordeel van 2,7 miljoen euro doordat de begrote prijsstijgingen voor hulpmiddelen bij de nieuwe aanbesteding mee vielen en de verzilvering (uitnutting van de indicaties) bij huishoudelijke hulp lager was dan vooraf verondersteld.
Begrotingsrechtmatigheid
Met ingang van boekjaar 2023 is de rechtmatigheidsverantwoording ingevoerd. Het college neemt deze verantwoording voor het eerst in de jaarrekening 2023 op. Hierin verklaart het college wel of niet rechtmatig te hebben gehandeld binnen de door de raad vastgestelde verantwoordingsgrens (0-3% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves). Deze verantwoordingsgrens wordt later dit jaar vastgesteld via de financiële verordening. Daarin worden ook de randvoorwaarden voor de rechtmatigheidsverantwoording afgesproken. Onlangs hebben we hierover met het Audit Committee van gedachten gewisseld.
Om rechtmatig te kunnen handelen moeten we bij de uitvoering van onze activiteiten binnen de door de raad vastgestelde begroting blijven. Dit bekijken we per deelprogramma. Soms lukt het niet om bij een deelprogramma binnen de vastgestelde begroting te blijven en leggen we voorstellen tot aanpassing van de begroting voor aan de raad.
In deze voortgangsrapportage verwachten we bij een aantal deelprogramma’s dat de geautoriseerde lasten of baten worden overschreden. Bij de tweede voortgangsrapportage geven we een actueler beeld en leggen we, indien noodzakelijk, begrotingswijzigingen voor aan de raad.
Onzekerheden in de prognose
Energietoeslag
Het Rijk heeft in december via de decembercirculaire 2022 500 miljoen beschikbaar gesteld. Het aandeel van de gemeente Groningen daarin was 2,24% (11,22 miljoen euro). Het restant van de middelen (900 miljoen euro) wordt verdeeld op basis van het aandeel van de gemeenten in het totaal aantal huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum. Ons aandeel bedraagt daarin 2,09% (18,8 miljoen euro). Dit is 1,4 miljoen euro minder dan dat we op basis van het oude aandeel zouden krijgen. We verwachten dat bij de septembercirculaire 2023 het exacte bedrag bekend wordt gemaakt.
Onderhoud Papiermolen
We hebben in de tribune en in en rondom het bad van de Papiermolen diverse scheuren en verzakkingen geconstateerd. Bij de renovatie in 2019 is veel herstelwerk gedaan. Er moet nog onderzocht worden of de schade een gevolg is van de werkzaamheden aan de nabijgelegen ringweg. Daarnaast laat de coating in verschillende bassins van de Papiermolen los. De financiële gevolgen zijn momenteel nog niet in te schatten.
Grondexploitaties
De herziening van de grondexploitaties zal naar verwachting leiden tot een fors nadeel. De afgelopen periode is al rekening gehouden met hogere kostenstijging. We verwachten dat we nu ook de opbrengstijging moeten aanpassen door de marktomstandigheden. We informeren u later dit jaar over de effecten hiervan.