Na het zeer sterke herstel uit de coronacrisis begint de economische groei in Nederland wat terug te vallen, met name omdat de oorlog in Oekraïne en de verstoringen door de coronacrisis de inflatie sterk hebben doen oplopen. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat bedrijven terughoudend zijn om te investeren en de koopkracht onderuit gaat. De Nederlandse economie is nog wel gegroeid met 5,3 procent in het tweede kwartaal vergeleken met een jaar eerder (CPB, aug. 22). In de provincies Groningen, Friesland en Drenthe nam de economie met slechts 3 tot 4 procent toe. De beperkte groei in Groningen kwam voornamelijk door het terugschroeven van de aardgaswinning. Ondanks een afkoelende economie blijft de arbeidsmarkt krap. Dat is nu in alle branches het geval. In Groningen nam het aantal WW-uitkeringen in juli 2022 verder af. Eind juli 2022 was het aantal WW-uitkeringen in Groningen ruim lager dan een jaar eerder (-25,2%).
Ons verplaatsingsgedrag is door de coronacrisis veranderd. Doordat we meer thuis zijn gaan werken en vaker online onderwijs zijn gaan volgen, verplaatsen we onszelf minder vaak. Met name het aantal reizigers dat gebruik maakt van de bus en trein ligt (veel) lager dan voor de coronacrisis. Het komen te vervallen van de beschikbaarheidsvergoeding vanuit de rijksoverheid in combinatie met blijvend hoog ziekteverzuim en zeer hoge brandstofkosten leidt tot een fors negatief financieel resultaat binnen het OV-bureau Groningen-Drenthe. Met als gevolg dat er bezuinigd moet worden op het openbaar busvervoer in onze regio waarbij buslijnen komen te vervallen en de dienstregeling wordt aangepast. Ook NS krimpt haar dienstregeling in vanwege aanhoudende personeelstekorten.
Ondanks het veranderde verplaatsingsgedrag neemt het aantal verplaatsingen in, van en naar de gemeente Groningen de komende jaren naar verwachting toe als gevolg van het groeiend aantal inwoners en arbeidsplaatsen. Om daarop een adequaat antwoord te hebben, is in december 2021 de Mobiliteitsvisie 'Groningen Goed op Weg: naar een leefbare, schone en gezonde gemeente' vastgesteld. Daarin is een omslag in ons denken gemaakt: op veel plekken nemen we afscheid van het uitgangspunt dat de auto centraal staat in de manier waarop we onze openbare ruimte inrichten, zodat meer ruimte ontstaat voor andere functies en we de straat weer aantrekkelijk en leefbaar maken. Bovendien zetten we in op een transitie naar minder, ruimte-efficiënt, schoon en gezond vervoer waarmee we de klimaatverandering aanpakken. De ambities uit de Mobiliteitsvisie sluiten naadloos aan op het nieuwe coalitieakkoord 'Het begint in Groningen: voor wat echt van waarde is'. Aan de hand van verschillende uitvoeringsprogramma’s gaan we de komende tijd concreet aan de slag met het verder verbeteren van de bereikbaarheid van en de leefbaarheid in onze gemeente.
Verstoorde transportketens als gevolg van de coronacrisis, de economische opleving meteen na de coronacrisis, de oorlog in Oekraïne en de stijgende rente hebben gezorgd voor stijgende prijzen van bouwmaterialen en brandstoffen, langere levertijden en toenemende personeelstekorten. Daardoor worden woningen en infrastructuur duurder en is soms aanvullend krediet nodig. Nu er een nieuw coalitieakkoord ligt is er ook een start gemaakt met de totstandkoming van een nieuwe Economische Agenda 2023-2026 die in het eerste kwartaal 2023 gepresenteerd wordt aan de gemeenteraad. Met deze agenda continueren we onze huidige economische inzet waaronder de focus op een aantal gemeenschappelijke Noord-Nederlandse thema’s (Regionale innovatiestrategie RIS3). Voor thema’s als circulair ondernemen, ruimte voor ondernemen en ecosystemen voor startups zien we ook een Noord-Nederlandse samenwerking weggelegd. Ook bij de totstandkoming van de deze editie zullen we investeren in participatie van het bedrijfsleven, regionale overheden, onderzoeks-en onderwijsinstellingen zodat de agenda breed gedragen wordt.
In het nieuwe coalitieakkoord is eveneens veel aandacht voor voldoende sociale huurwoningen, voor betaalbaarheid en voor een goede prijs/kwaliteit verhouding, ook in de middenhuur. We hebben oog voor de groeiende groep (zorgbehoevende) ouderen in Groningen. Daarnaast focussen we ons op de groeiende groep kwetsbare bewoners en hun woonbehoefte in combinatie met passende zorg en de juiste woonomgeving. In de begin 2022 vastgestelde Woonzorgvisie gaan we hier verder op in. De Woonzorgvisie wordt in 2022/2023 samen met de corporaties en zorgpartijen uitgewerkt in een uitvoeringsagenda. Ook hebben we aandacht voor groepen die anders willen wonen, bijvoorbeeld coöperatief. Hiervoor is het steunpunt wooncoöperaties opgericht. Daarnaast blijven jongeren en (internationale) studenten een belangrijke doelgroep in de stad, waar we veel aandacht aan besteden.
Naast zorgen voor voldoende goede woningen, willen we ook zorgen voor een goede leefomgeving. Alle nieuwbouwwoningen zijn aardgasvrij. De grootste opgave ligt echter in de bestaande woningvoorraad. We maken prestatieafspraken met de corporaties over onder meer verduurzaming van de huurwoningvoorraad en een klimaatadaptieve woonomgeving.
Alle prognoses laten zien dat we als gemeente de komende jaren blijven groeien. Ondanks de eerste tekenen van enige afkoeling van de woningmarkt door renteverhogingen blijft het onze prioriteit om voldoende woningen toe te voegen. Deze bouwopgave én het toevoegen van kwaliteit staan ook omschreven in onze Woonvisie 2020-2025. De gestegen bouwkosten en schaarse aan bouwmaterialen, personeel en locaties zorgen hierbij wel voor een stevige uitdaging. We gaan voor woningen in verschillende segmenten (grondgebonden, appartement) en categorieën (koop, huur, sociale huur), zodat we alle doelgroepen kunnen bedienen. Hierbij is ook aandacht voor middenhuur. We zetten in op minimaal 1.500 nieuwbouwwoningen per jaar, met daarbij aandacht voor de prijs/kwaliteit verhouding. Het grootste deel van deze woningen moet landen in onze grote ontwikkelzones Suikerzijde, Stadshavens, Reitdiepzone en Meerstad, maar er worden ook woningen toegevoegd op andere ontwikkellocaties en in de dorpen. We hebben de doelstelling om jaarlijks tussen de 200 - 240 sociale huurwoningen toe te voegen. Voor een eerlijk en evenwichtig woonruimteverdeelsysteem zijn in 2021 afspraken gemaakt met de corporaties.