Financiën

Deelprogramma 4.3 Algemene inkomsten en post onvoorzien

Beleidsveld

Primitieve begroting 2022

Actuele begroting 2022

Prognose
VGR 22-2

Verwachte afwijking VGR 2022

Lasten

04.3.1 Algemene Inkomsten

10.516

10.516

10.798

-282

04.3.2 Post Onvoorzien

173

123

0

123

Totaal lasten

10.689

10.639

10.798

-159

Baten

04.3.1 Algemene Inkomsten

705.570

743.696

776.698

33.002

04.3.2 Post Onvoorzien

0

0

0

0

Totaal baten

705.570

743.696

776.698

33.002

Reserve mutaties

Totaal toevoegingen

0

0

0

0

Totaal onttrekkingen

0

0

0

0

Totaal deelprogramma 4.3

694.881

733.057

765.900

32.843

nr. 4.3.1 Algemene inkomsten

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking (bedragen x 1.000 euro)

-282

33.002

32.720

Gemeentefonds (V 30,8 miljoen euro)
Op het Gemeentefonds verwachten wij een voordeel van 30,8 miljoen euro. Dit voordeel wordt als volgt toegelicht:

Landelijke ontwikkelingen 2022 (V 28,9 miljoen euro)
Het geraamde accres 2022 en daarop volgende jaren is in de septembercirculaire 2021 fors opwaarts bijgesteld. Dit komt zowel door een hogere geraamde loon- en prijsontwikkelingin de Macro Economische Verkenning (MEV-raming) van het Centraal Planbureau als door een positieve volumeontwikkeling. Het kabinet heeft daarnaast vanaf 2022 aanvullende middelen uitgetrokken voor een aantal beleidsterreinen, zoals voor klimaatmaatmaatregelen. Daarnaast zijn de kosten voor het compenseren van de gedupeerden van de kinderopvangtoeslag en andere uitgaven zoals die in de zorg en de EU-afdrachten zijn opwaarts bijgesteld. Het effect van de septembercirculaire 2021 op het accres algemene uitkering bedraagt 8,4 miljoen euro.
Eerder was de oploop van de opschalingskorting voor 2020 en 2021 reeds bevroren. Besloten is om ook voor 2022 de oploop van de opschalingskorting te bevriezen. Dit betekent een incidenteel voordeel van 4,0 miljoen euro in 2022. Totaal bedraag het effect op basis van de septembercirculaire 12,4 miljoen euro.

De stijgende uitgaven die voortvloeien uit het regeerakkoord leiden landelijk tot een toename van het accres gemeentefonds van 598 miljoen euro. Met het kabinet is afgesproken om het accres te bevriezen waarbij nog wel de loon- en prijsontwikkeling wordt geactualiseerd. Het hogere accres bedraagt dan naar verwachting 9,0 miljoen euro.

Op basis van de voorjaarsnota van het Rijk is het accres in de meicirculaire 2022 bijgesteld. De hogere loon- en prijsontwikkeling leidt tot een opwaartse bijstelling en ook de rijksuitgaven liggen hoger. Op basis van afspraken met het Rijk is het accres bevroren. Het hogere accres in de meicirculaire 2022 bedraagt 410 miljoen euro. Dit is voor Groningen 6,2 miljoen euro.
De eindafrekening van de ruimte onder het plafond van het BTW compensatiefonds in 2021 wordt afgerekend in 2022 en leidt nog tot een extra ontvangst van 1,8 miljoen euro in 2022.
Vanwege de hogere ruimte onder het plafond van het BCF kan ook onze meerjarige raming onderuitputting vanaf 2022 worden bijgesteld. We gingen uit van een onderuitputting van 2,8 miljoen euro per jaar en dit is bijgesteld naar 5,0 miljoen euro per jaar (+2,2 miljoen euro).

De septembercirculaire 2022 leidt tot een verlaging van de uitkeringsfactor (-10 punten) door actualisatie van de maatstaven. Dit betekent een negatieve bijstelling van 2,8 miljoen euro. Als gevolg van de afspraak om de accressen vast te zetten op de standen van de Voorjaarnota Rijk is er geen sprake van een accresbijstelling. De ruimte onder het plafond van het BCF (320,917 miljoen euro) is in de septembercirculaire verdeeld via de uitkeringsfactor. We gingen uit van een voordeel van 5 miljoen euro. Ons aandeel in de ruimte onder het plafond bedraagt 1,6% (=5,1 miljoen euro). Dat is een voordelige bijstelling van 0,1 miljoen euro.

Plaatselijke ontwikkelingen 2022 (V 2,4 miljoen euro)
De algemene uitkering gemeentefonds wordt verdeeld via diverse verdeelmaatstaven. De inschatting van de maatstaven is geactualiseerd ten opzichte van de ramingen zoals die zijn opgenomen in de primitieve begroting 2022. Dit doen we op basis van actuele informatie vanuit onder andere het CBS, de waarderingskamer en de jaarrekening 2021.
Bijstelling van diverse maatstaven leidt tot een bijstelling van 0,9 miljoen euro.
Daarnaast is er in het raadsvoorstel meicirculaire 2022 besloten om de ontvangst van 1,5 miljoen euro voor de invoeringskosten Omgevingswet vrij te laten vallen naar de algemene middelen (bij de begroting 2022 was bij de opgaven reeds 1,133 miljoen beschikbaar gesteld).

Voorgaande jaren (N 500 duizend euro)
In de septembercirculaire is aangegeven dat de uitkeringsfactor met 2 punten is verlaagd. Het nadeel bedraagt ruim 0,5 miljoen euro.

NB: Door de indexatie van de tarieven Jeugdhulp is een nadeel van 0,7 miljoen euro ontstaan dat we met het voordelige resultaat gemeentefonds kunnen compenseren.

Saldo financieringsfunctie (V 184 duizend euro)
Op de treasuryfunctie verwachten wij een voordeel van 184 duizend euro.
De samenstelling van het verwachte resultaat is als volgt.

Korte mismatchfinanciering (N 478 duizend euro)
We verwachten in 2022 gemiddeld 63 miljoen euro van de lange vermogensbehoefte te financieren met kort geld. Dit levert een besparing op van 472 duizend euro. Ten opzichte van de begroting is er een nadeel van 478 duizend euro. Dat komt doordat we op basis van de toegenomen renterisico's minder gebruik maken van kortlopende bankschulden en de lange vermogensbehoefte eerder financieren met langlopende leningen.

Rente reserves en voorzieningen (N 105 duizend euro)
Doordat de boekwaarde van de reserves waarover rente wordt berekend, per 1 januari 2022 hoger lag dan verwacht, ontstaat er in het treasuryresultaat een nadeel van 105 duizend euro.

Rente kapitaalverstrekking vaste activa (N 229 duizend euro)
De boekwaarde van de vaste activa waaraan rente wordt toegerekend op basis van het rente-omslagpercentage, lag per 1-1-2022 16 miljoen lager dan begroot. Doordat minder rente kan worden toegerekend heeft dit een nadelig effect op het treasuryresultaat van 229 duizend euro.

Rente kapitaalverstrekking grondexploitaties (N 975 duizend euro)
In de begroting zijn de rentelasten over het beginsaldo van de verliesvoorziening grondexploitaties ten onrechte berekend tegen het grondexploitatie-rentepercentage van 1,52% in plaats van het voorgeschreven percentage van 2 %. In werkelijkheid is de juiste systematiek gehanteerd. Dit leidt tot een nadeel 538 duizend euro. Daarnaast lag de boekwaarde van de grondexploitaties per 1-1-2022 lager dan begroot. Dit leidt tot een nadeel van 437 duizend euro. In totaal is het rentenadeel op de kapitaalverstrekking grondexploitaties 975 duizend euro.

Rente langlopende leningen (V 1,872 miljoen euro)
We verwachten een voordeel op de rentelasten op langlopende leningen van 1,27 miljoen euro omdat we veel minder langlopende leningen aan zullen hoeven trekken dan begroot. In de begroting 2022 gingen we voor de jaren 2021 en 2022 samen nog uit van een totaalbedrag aan nieuw aan te trekken langlopende leningen van 311 miljoen euro, boven op de langlopende leningen die toen al liepen. In 2021 is daarvan 21 miljoen aangetrokken. Theoretisch zou het in 2022 nog aan te trekken bedrag daarmee uitkomen op 290 miljoen euro. Per 1 januari lag de boekwaarde van de vaste activa en grondexploitaties in totaal 44 miljoen lager dan begroot. Dat hoefden we dus niet te financieren en we verwachten niet dat dit ingehaald wordt in 2022.
Daarnaast bedroeg het als financieringsmiddel in te zetten (niet-begrote) saldo over 2021 ruim 61 miljoen euro. Onze inschatting is dat we 105 miljoen kunnen financieren uit het hoger dan verwachte netto-werkkapitaal (waaronder hogere vooruitontvangen subsidies) en korte mismatchfinanciering. Daarmee resteert een bedrag van nog aan te trekken langlopende leningen in 2022 van ongeveer 80 miljoen euro. Die leningen zijn inmiddels afgesloten.
In het voordeel van 1,27 miljoen euro zijn hogere rentelasten door nieuwe leningen aan derden verdisconteerd. Hier staan ter dekking hogere baten ad 602 duizend euro tegenover.

Rente kort vermogen (V 99 duizend euro)
Doordat er in het eerste kwartaal van 2022 sprake was van een negatieve rente op de aangetrokken kasgeldleningen in plaats van de begrote 0 %, is een voordeligrenteresultaat gerealiseerd van 99 duizend euro.

Dividenden en deelnemingen (V 161 duizend euro)
Voor onze deelnemingen verwachten wij een incidenteel voordeel te halen van 161 duizend euro. Dit voordeel wordt vooral gerealiseerd door een hogere dividenduitkering van Enexis en de BNG.

Compensatie OZB in verband met herindeling (V 100 duizend euro)
Bedrijven in Haren en Ten Boer betalen na de gemeentelijke herindeling meer OZB dan daarvoor. Daarom is voor deze bedrijven een compensatieregeling vastgesteld. We verwachten een vrijval van 100 duizend euro.

Vrijval Fonds ondernemend Groningen (V 50 duizend euro)
In 2021 wordt op alle niet-woningen een opslag van 6 % op de OZB geheven ten behoeve van het Fonds ondernemend Groningen. Deze opslag wordt ook geheven op gemeentelijk objecten, maar niet uitgekeerd aan het fonds. Hierdoor verwachten we een vrijval van 50 duizend euro.

Logiesbelasting (V 125 duizend euro)
De aanslagen logiesbelasting worden pas na afloop van het belastingjaar opgelegd. Zo worden de aanslagen over 2021 pas in de tweede helft van 2022 opgelegd. We zien dat de afwikkeling van oude belastingjaren naar verwachting een voordeel oplevert van 125 duizend euro.

Onroerend zaakbelasting (V 1,3 miljoen euro)
We verwachten een meeropbrengst OZB van 1,3 miljoen euro voor 2022. Dit wordt met name verklaard doordat de economische waarde van de woningen en bedrijven in de stad hoger uit valt dan ten tijde van de berekening van de tarieven werd voorzien. Op dat moment waren de taxaties van de woningen en bedrijven niet afgerond en voor het niet getaxeerde deel hebben we aannames gedaan. In werkelijkheid vallen de taxaties hoger uit.

nr. 4.3.2 Post onvoorzien

Lasten

Baten

Saldo

Afwijking (bedragen x 1.000 euro)

123

0

123

Post onvoorzien (V 123 duizend euro)
In de begroting is een stelpost onvoorzien opgenomen van 173 duizend euro. Daarvan wordt op grond van het raadsbesluit van 26 januari een bedrag van 50 duizend euro ingezet voor de uitvoering van de motie ‘Onderzoek de rol van de overheid in het slavernijverleden’. Daarmee resteert een budget van 123 duizend euro.